جشن های دیگان

دی یا دتوشو به چم آفریدگار است از ریشه ی" دا "به چم دادن ساختن و آفریدن ودر نامه های اوستایی بیشتر به جای واژه ی اهورامزدا به کار گرفته می شد اگر به نام سی روز ماه در گاهشماری اوستایی نگاه کنیم می بینیم که روز های هشتم پانزدهم و بیست وسوم هر ماه به نام دی نامگذاری شده اند که برای پیشگیری از اشتباه نام هر کدام را با نام روز پیشتر می آمیزند مانند دی به آذر دی به مهر و دی به دین و همچنین نخستین روز ماه که اورمزد نام دارد که آنهم نام خداوند است بنا براین در ماه دی چهار روز به نام خدا نامیده و چهار بار جشن گرفته می شود.
بیرونی در کتاب قانون مسعودی از این جشن به نام عید دی الاول نام برده است چون دی در اوستا یکی از نام های خداوند است و یکی از ماه های پر ارج می باشد نخستین جشن از جشن های چهار گانه دیگان در گاه شماری اوستایی روز پس از شب یلدا(خور روز یا خرم روز) برگزار می شده است که با روز زایش خورشید نیز همزمان بوده ودر آیین میتراییسم نیز گرامی داشته می شد و دیگر سه جشن شادی افزای دیگر که در روز های هشتم پانزدهم و بیست و سوم ماه های اوستایی با شکوه و شادی ویژه ای برگزار می شد که در گاه شماری خورشیدی کنونی روزهای بیست و پنج آذر دوم دی ماه نهم دی ماه و هفدهم دی ماه می باشد.
نام های سی روز ماه در گاهشماری اوستایی به گونه ی زیر است:
اورمزد که همان اهورامزدا است
بهمن : اندیشه ی نیک
اردی بهشت: بهترین راستی و پاکی
شهریور: شهریاری نیرومند
سپندار مذ(اسفند): فروتنی و مهر پاک
خورداد: تندرستی و رسایی
امرداد: بی مرگی و جاودانگی
دی بآذر: آفریدگار
آذر: آتش
آبان : آب ها هنگام آب
خیر(خور): خورشید
ماه: ماه
تیر: ستاره ی تیر ستاره ی باران
گوش :جهان هستی
دی بمهر: آفریدگار
مهر: دوستی پیمان
سروش: فرمانبرداری
رشن: دادگری
فروردین: فروهر نیروی پیشرفت
ورهرام(بهرام): پیروزی
رام: رامش شادمانی
باد: باد
دی بدین: آفریدگار
دین: بینش درونی وژدان
ارد: خوشبختی دارایی و خواسته
اشتاد: راستی
آسمان: آسمان
زامیاد: زمین
مانتره سپند: گفتار پاک
انارام: فروغ و روشنی های بی پایان