آبانگان

درگاهشماری اوستایی دهمین روز از ماه آبان روز آبان است که در گاهشماری خورشیدی برابر می شود با چهارم آبان به این دلیل که شش ماه نخست سال خورشیدی سی و یک روز است . و برابر شدن ماه وروز آبان جشن آبانگان است

در اوستا آبان به چم آب ها و هنگامه ی آب است که در سانسکریت آپه گفته می شود و یکی از چهار آخشیچ یا عنصر پاک کننده نزد ایرانیان باستان می باشد و چون این ماه برابر با آغازباریدن باران وفراوانی آب است به ماه آبان نامگذاری شده است ایرانیان باستان همچون دیگر جشن ها در این روز به آتشکده ها می رفتند و پس از برگزاری آیین های شاد به کنار رود خانه ها و رود های روان رفته و با خواندن( آب زور) که بخشی ازاوستا است و به دست موبدان خوانده می شود اهورامزدا را ستایش کرده و درخواست فراوانی آب وآبادانی می کنند

بنا به گفته ای دیگر در این روز پس از جنگ هایی بین ایرانیان و تورانیان که افراسیاب تورانی دستور می دهد کاریز ها و رود ها را ویران کنند و زو پسر تهماسپ شاه دستور می دهد دوباره آن رودها را لایروبی وآباد کنند به پاس این کار جشن آبانگان بر پا شد

اب همچون سه آخشیچ دیگر(باد و خاک وآتش) پاک بوده و در اوستا آلودن آنها گناه بود ایرانیان باستان این چهار آخشیچ که پایه ی زندگی را تشکیل می دادند را گرامی می داشتند و برای هر یک فرشته ی ویژه ای را می دانستند که فرشته ی آب ها همان آناهیتا است.بایسته یاد آوری است که گاهی این احترام به زیاده روی می انجامید و ایرانیان برخی از آبزیان همچون قورباغه وخرچنگ که گمان می کردند آب را می آلایند را می کشتند

هرودت تاریخ نویس یونانی در زمینه ی نگرش ایرانیان به آب می نویسد: ایرانیان در میان آب ادرار نمی کنند آب دهان نمی اندازندو آنچه ناپاک است را در آن نمی اندازند ...بسنجید با وضع کنونی جوی های تهران ،دریای کاسپین، خلیج پارس و رود کارون که جای بسی نگرانی و اندوه است

در راستی گذشتگان ما بانیان نگاهبانی از محیط زیست بودند و امروزیان همه درگیر روزمره گی و اینکه چگونه کمی بیشتر پول به جیب بزنند و روز را شب کنند