جشن فرودوگ

جشن" فرودُگ" نخستین جشن از جشن های ماهانه ی زرتشتیان است که درنوزدهم فروردین٬ فروردین روز از ماه فروردین در گاهشماری اوستایی و به یاد درگذشتگان برگزار می شود
نامیدن این جشن به نام فروردینگان اشتباه است چون جشن فروردینگان از آغاز پنج روز پایانی اسفند ماه تا پایان پنجه و آغاز سال نو برگزار می شده است و هم اکنون بخش های از این جشن همانند آتش افروزی در شب پایانی سال یا همان چهارشنبه سوری که این باور بوده است که با برپایی آتش فروهرها که از جای آسمانی شان در حال پایین آمدن هستند با دیدن آتش مقدس که بیانگر ذات پروردگار است و نشان گرمی و شادمانی و مهربانی و نگاهبانی پیوند قوم های آریایی که میان خانه هاشان روشن و فروزان است شادمان می شوند در واقع این بر افروختن آتش پس از اسلام تبدیل به چهارشنبه سوری شد چون تازیان چهارشنبه سوری را شوم می دانستند٬گذاشتن خوراکی بر پشت بام ها که هم اکنون بسیار کم در جاهای روستایی و سنتی انجام می شود٬ سیاهی چهره ی حاجی فیروز٬ خانه تکانی شب عید٬ سفره ی هفت سین همه ازآیین های جشن های ده روزه ی فروردینگان می باشند
بنیاد جشن های نوروز و فروردینگان و فرود گ یکی می باشد و بر پایه ی فروهر بنیاد شده اند هر چند هر کدام جشنی ویژه و جدا بودند آنگونه که نوروز جشنی ملی به گرامیداشت فرا رسیدن سال نوو آغاز بهارطبیعت است که به جمشید شاه پیشدادی نسبت داده می شود٬ فروردینگان جشنی ده روز که برای فروهر درگذشتگان و در زمان کهن که آرامگاه وجود نداشته برگزار می شد و فرودگ که در فروردین روز از ماه فروردین و در آرامگاه درگذشتگان برگزار می شود
نام نخستین ماه سال فروردین از همین فروهر گرفته شده است که برای آگاهی بیشتر به بررسی واژه ی فروهر می پردازیم
واژه ی فروهر یا فره وشی از دو بخش فرَ به چم(معنی) پیش و جلو و وهَرَ یا وَشی به چم روییدن شکفتن و باورداشتن است که روی هم رفته به چم نیروی پیشبرنده و بالندگی و نیروی نگاهبان و پشتیبان است و یکی از پنج نیروی وجودی انسان است که چهار نیروی دیگر اَهو یا اَخو که همان جان است٬ دَئنا که همان دین و وژدان است ٬بَئوذ یا بوی که همان نیروی خرد و هوش است و اوروَن که همان روح و روان آدمی است
امروزه فرودگ میان زرتشتیان ایران و پارسیان هند برگزار می شود و فرودگ آیین تازه تری نسبت به فروردینگان است چون در آن زمان مردگان را خاک نمی کردند تا برای برگزاری این جشن به آرامگاه ها بروند بلکه مردگان را در دخمه هایی که امروزه آثاری از آنها نیز در یزد کرمان و حتی ازبکستان و دیگر جمهوری های آسیای میانه به جای مانده است می گذاشتند تا روان زودتر از تن جدا وبه آسمان برود وهم می گفتند که خاک کردن مردگان٬ خاک که یکی از چهار آخشیج(عنصر) مقدس است را آلوده می کند و پیدا است که در آن زمان این جشن به نام فروردینگان ودر ده روز پایانی سال در گاهشماری اوستایی برگزار می شد که خانه ها را پاک می کردند همه جا را تمیز و آراسته می کردند و گل و گیاه و نقل ونبات و آتش و چراغ روشن در سفره می نهادند که امروزه در آغاز سال نو به شکل سفره ی هفت سین درآمده است
و در پایان امروز در جشن فرودگ نیز گل و گیاه و شمع و آجیل لُرک و نان سیروگ که در روغن کنجد می پزند بر سر آرامگاه درگذشتگان پخش می شود و نیایش ها و سرود های آفرینگان خوانی همگانی٬ آفرینگان دهمان٬ یک کرده سروش٬ همازور دهمان و فروردین یشت به وسیله موبدان خوانده می شود